Dobre praktyki BHP przy zbiorze roślin okopowych.

Według statystyk, niemal połowa śmiertelnych wypadków podczas prac rolniczych, jest związana z eksploatacją maszyn oraz urządzeń. Zbiory płodów rolnych to czas zintensyfikowanych prac z ich wykorzystaniem, dlatego wówczas ryzyko uszczerbku na zdrowiu, czy też śmiertelnego wypadku, znacznie wzrasta.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przypomina, że do głównych przyczyn wypadków najczęściej dochodzi na skutek braku odpowiednich kwalifikacji oraz wiedzy o zagrożeniach, nieznajomość instrukcji obsługi użytkowanej maszyny, braku osłon części ruchomych, naprawy urządzeń przy włączonym napędzie, a także złej organizacji pracy. Pod uwagę należy wziąć również czynniki zwiększające ryzyko wypadku, którymi niewątpliwie są warunki atmosferyczne, przemęczenie, rutyna i pośpiech.

Operator kombajnu do ziemniaków, buraków czy innych roślin okopowych, powinien mieć uprawnienia do kierowania pojazdów po drogach publicznych kategorii T lub B albo wyższej. Ważne jest także ukończenie kursu dla operatorów kombajnów zbożowych. Odpowiednie przygotowanie osób obsługujących ciągniki, agregaty i samojezdne maszyny rolnicze to podstawowy warunek gwarantujący bezpieczną pracę.W czasie pracy kombajnem należy bardzo ściśle przestrzegać przepisów przeciwpożarowych oraz zachować jak najdalej idącą ostrożność podczas obsługiwania maszyny.

Podstawowe zalecenia prewencyjne dotyczące bezpiecznej pracy

• przed przystąpieniem do pracy należy zapoznać się z instrukcją obsługi maszyn i urządzeń i przestrzegać zapisów zawartych w instrukcji agregowanie maszyn i narzędzi może wykonywać jedynie kierowca ciągnika, chyba że producent w instrukcji obsługi określa inny sposób

• maszynę lub urządzenie przygotowuje się do pracy w sposób opisany w instrukcji obsługi,

• niedopuszczalne jest cofanie i wykonywanie nawrotów agregatem (ciągnik + maszyna) w położeniu roboczym

• w pobliżu pracujących maszyn nie powinni znajdować się ludzie i zwierzęta

• niedopuszczalne jest przebywanie ludzi w strefie pracy zespołu roboczego maszyn do uprawy gleby, szczególnie maszyn aktywnych

• w ciągniku warto wozić apteczkę, dzięki której można na miejscu opatrzyć skaleczenia, jednak po powrocie z pola należy udać się do lekarza, ze względu na możliwość zakażenia rany laseczką tężca na skutek jej zanieczyszczenia glebą lub obornikiem

• zabranie ze sobą do pracy w polu czystej wody i mydła umożliwi umycie rąk i twarzy przed przerwą na posiłek czy nawet na odpoczynek

• wyjeżdżając do pracy dobrze jest zabrać ze sobą telefon komórkowy, który może być przydatny, jeśli zajdzie potrzeba wezwania pomocy

• wszelkie przekładnie i wały przegubowo-teleskopowe powinny być zabezpieczone odpowiednimi osłonami

• przewożenie ludzi na maszynach do tego nieprzystosowanych oraz na ładunkach objętościowych jest niedopuszczalne

• po skończonej pracy czyszczenie i mycie maszyn może być przeprowadzane po odłączeniu napędów i wyłączeniu silnika ciągnika, o ile ciągnik napędzał maszynę

• wszelkie kontrole stanu technicznego, regulacje i doraźne naprawy mogą być wykonywane po  uprzednim unieruchomieniu silnika ciągnika i odłączeniu napędu

• maszyny powinny być przechowywane w zadaszonych pomieszczeniach, w sposób uniemożliwiający okaleczenie ludzi i zwierząt

• w gospodarstwie należy wydzielić pomieszczenie, w którym można umyć ręce, przebrać się i przechowywać odzież roboczą oraz środki ochrony indywidualnej

• przygotowując maszyny i narzędzia do pracy nie można zapominać o ciągniku, który powinien mieć sprawne układy: kierowniczy, hamulcowy, jezdny i zapłonowy, oraz oświetlenie i oznakowanie.

Trzeba do skutku szukać bezpiecznego zjazdu z drogi na pole pamiętając,  że zestaw ciągnik-maszyna ma przesunięty środek ciężkości i łatwo jest doprowadzić do jego wywrócenia.
Na gruntach podmokłych zdarzają się przypadki ugrzęźnięcia ciągnika z doczepioną maszyną. By skorzystać z pomocy drugiego ciągnika niezbędna jest długa, mocna lina, którą warto mieć ze sobą. Nie wolno używać do wyciągania ciągnika prowizorycznych połączeń, gdyż zerwanie takiego połączenia jest bardzo niebezpieczne dla traktorzystów i osób znajdujących się w pobliżu.
Prędkość jazdy, zarówno po drogach, jak i w czasie pracy maszyny, powinna być  dostosowana do panujących warunków i wymagań podanych przez producenta.
Mimo, że nie jest to wymóg prawny, dobrym zwyczajem wielu rolników jest oczyszczenie maszyny i opon ciągnika z resztek roślinnych i błota. Jeśli czynność ta zostanie wykonana po skończonej pracy, przed wjazdem z pola na drogę, to nie zostaną narażeni na zagrożenia wypadkowe inni uczestnicy ruchu drogowego.
Długotrwała praca wymaga odpowiednio dobranej odzieży, zapewniającej komfort termiczny. Zaleca się odzież obcisłą, chroniącą zarówno przed nadmiernym chłodem, jak i wysokimi temperaturami. Buty powinny chronić nogę w kostce, mieć dobry protektor zabezpieczający przed poślizgiem i umożliwiać wymianę powietrza. 
Przy dużym zapyleniu konieczne jest stosowanie maski przeciwpyłowej, a podczas pracy w słońcu - okularów przeciwsłonecznych z odpowiednim filtrem UV.

Jeśli w gospodarstwie są dzieci, to wykonując nawet najprostsze prace, należy pamiętać, że w każdej chwili mogą się one znaleźć w strefie zagrożenia.

Zapewnienie bezpieczeństwa pracy w wielu gospodarstwach rolnych jest możliwe bez ponoszenia dużych nakładów finansowych. Wystarczy zmienić niektóre metody pracy, zadbać o ład i porządek, organizować pracę w taki sposób, by znalazł się czas na odpoczynek, bezwzględnie stosować się do zaleceń producentów maszyn podanych w instrukcjach obsługi,  stosować odzież roboczą i ochrony osobiste. Działanie z wyobraźnią i świadomością zagrożeń występujących przy pracach w gospodarstwie rolnym, szczególnie przy obsłudze maszyn i narzędzi, jest najlepszym sposobem uniknięcia wielu ludzkich tragedii.

Zachęcamy do zapoznania się i samodzielnego wykonania przeglądu gospodarstwa pod kątem BHP na podstawie LIST KONTROLNYCH dostępnych są na stronie: https://www.gov.pl/web/krus
Kampanie prewencyjne - Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - Portal Gov.pl (www.gov.pl)-zidentyfikowanie nieprawidłowości w środowisku pracy i życia rolnika, a następnie ich likwidowanie, to dobry początek w dążeniu do zadbania o bezpieczeństwo Państwa i Państwa bliskich.