Dobre praktyki, czyli jak zapobiegać upadkom w rolnictwie.
Upadki to najliczniejsza grupa zdarzeń wypadkowych występujących w gospodarstwach rolnych. Najczęściej są to poślizgnięcia i potknięcia, które powodują bolesne stłuczenia, otarcia, rozcięcia, złamania kończyn oraz skręcenia stawów, urazy kręgosłupa lub głowy. W niektórych przypadkach powodują długotrwałą niezdolność do pracy, niepełnosprawność, a nawet śmierć poszkodowanego. Z potknięciem mamy do czynienia, gdy napotkamy na swojej drodze różnego rodzaju przeszkody, np. jakiś wystający element.
Na terenie działania Placówki Terenowej KRUS w Kamiennej Górze w latach 2020-2024 ponad 34% zgłoszonych wypadków stanowiły zdarzenia związane z upadkiem osób. Wypadki dotyczyły upadków z wysokości (drabin, schodów, podestów, strychów, poddaszy, drzew, itp.) – 2 zdarzenia, upadków na nawierzchni podwórzy, ciągów komunikacyjnych – 8 zdarzeń itp. oraz upadków ze środków komunikacyjnych (rowerów, motocykli itp.) – 1 zdarzenie.
Do głównych przyczyn potknięć możemy zaliczyć:
• progi w wejściach i przejściach oraz brak ich oznaczenia
• instalacje naziemne np.: rury, osłony, przewody elektryczne itp., biegnące w poprzek przejścia
• zły stan nawierzchni podwórzy, nierówności i uszkodzenia
• nieuporządkowane ciągi komunikacyjne, niejednokrotnie zastawione porzuconymi przedmiotami, narzędziami itp.
• ubytki, nierówności podłóg i posadzek w budynkach
• brak odpowiedniego oświetlania podwórza i stanowisk pracy oraz wnętrz budynków
• rozlane ciecze różnego rodzaju, np. woda, oleje
• oblodzenia, zapylenia i zanieczyszczenia na przejściach
• nieutwardzone i śliskie nawierzchnie podwórzy
• brak odprowadzenia wód odpadowych
• brak zabezpieczeń antypoślizgowych na ciągach komunikacyjnych, w pomieszczeniach
związanych z obsługą zwierząt, narażonych na obecność wody i odchodów.
KRUS instruuje jak zapobiegać potknięciom i poślizgnięciom
Zachowanie i postawa rolnika
Bezpieczeństwo pracy i życia w gospodarstwie rolnym zależy od postawy rolnika i jego zaangażowania w eliminowanie zagrożeń, nawet tych pozornie błahych. Powinno się to odbywać na bieżąco i wejść w nawyk każdego mieszkańca gospodarstwa rolnego. Chodzi tu m.in. o wytarcie rozlanej wody, usunięcie pozostawionych przedmiotów, zawiązanie sznurowadeł itd. Dobra organizacja pracy w gospodarstwie zapobiega jej nagromadzeniu, ogranicza ryzyko nadmiernego wysiłku i pośpiechu powodującego mniejsze skupienie na wykonywanej czynności. Nawet używanie telefonu komórkowego podczas pracy skutkuje obniżeniem koncentracji, co może doprowadzić do wypadku. W przypadku transportu ręcznego lub przy użyciu taczek czy wózków przyczyną wypadku może być ograniczona widoczność drogi spowodowana nieodpowiednim uchwyceniem lub umieszczeniem ładunku. Również przenoszenie ciężarów zwiększa ryzyko upadku, sprawia, że jego skutki mogą być znacznie poważniejsze, ponieważ istnieje możliwość uderzenia przenoszonym przedmiotem.
Dbałość o odpowiednie warunki środowiska pracy, m.in. oświetlenie, które odgrywa ogromną rolę, w szczególności w miejscach gdzie łatwiej o potknięcie, takich jak schody, ciągi komunikacyjne w obejściu oraz korytarze w budynkach. Po zmroku, który jesienią i zimą zapada dużo wcześniej, widoczność staje się ograniczona i trudniej jest zauważyć niebezpieczne miejsca. Warto pomyśleć o ochronnikach słuchu ponieważ nieprzyjemne i głośne dźwięki mogę zwiększać rozdrażnienie i dekoncentrację, które również często prowadzą do upadków.
Odpowiednie obuwie robocze
Odpowiednio dobrane obuwie robocze, przystosowane do wykonywanych czynności, zapewnia komfort podczas długiego i męczącego dnia pracy, a także ogranicza ryzyko upadku podczas przemieszczania się. Należy unikać butów z odkrytymi palcami, na podwyższeniach np. obcasach oraz z gładką podeszwą. W przypadku rolnictwa, gdzie nie jest możliwe bieżące utrzymanie podłóg w czystości i suchym stanie, a praca odbywa się na otwartej przestrzeni, należy stosować obuwie odporne na poślizg. Protektor na podeszwie zwiększa bezpieczeństwo poruszania się po różnych nawierzchniach. Dodatkowym zabezpieczeniem jest usztywnienie stawu skokowego.
Opracowała:
Główny Specjalista
Ewelina Cierpikowska
Źródła:
1. Bezpieczna obsługa maszyn i urządzeń w gospodarstwie rolnym - broszura KRUS
2. Stop upadkom! Jak uniknąć potknięć i poślizgnięć? - Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - Portal Gov.pl
